Viêm đại tràng do amip – Dấu hiệu nhận biết và điều trị

Viêm đại tràng do Amip hay còn gọi là bệnh lỵ Amip. Đây là một dạng viêm đại tràng nhiễm trùng phát sinh bởi sự xâm nhập của ký sinh trùng đơn bào amip mà điển hình nhất là Entamoeba histolytica. Bệnh gây tổn thương đặc trưng là những ổ viêm loét ở niêm mạc đại tràng, ngoài ra còn có khả năng gây ra các ổ áp xe ở những cơ quan khác nhau (gan, não…). Viêm đại tràng do Amip có thể trở thành mạn tính nếu không được điều trị tích cực. Có khoảng 90% các trường hợp nhiễm amip thường không có triệu chứng điển hình.

Amip là gì?

Amip là nguyên sinh động vật đơn bào Entamoeba histolytica thuộc họ Entamoebidaecó . Amip có dạng tế bào nhưng chúng có khả năng di chuyển và định hướng nhờ chân giả.

Chu kỳ sống của amip chia làm 2 thời kỳ: Thời kỳ hoạt động và thời kỳ nghỉ (kén). Chu kỳ này của amip thay đổi và chuyển biến linh hoạt tùy thuộc vào điều kiện dinh dưỡng của môi trường trong cơ thể vật chủ.

Thời kỳ hoạt động: Amip có kích thước 15-30 micromet, trong bào tương có chứa nhiều hồng cầu. E. histolytica forma magna khi vào tế bào, thường co lại trong bào tương với kích thước 4-8 micromet. Amip thường được tìm thấy ở trong dịch nhầy và máu ở phân của người bệnh bị viêm đại tràng do amip. Môi trường sinh sống tốt nhất của khuẩn amip là nhiệt độ khoảng 37°C và pH 6,5.

Thời kỳ kén: Sự tạo thành thể kén là tất yếu trong và  là giai đoạn vô cùng quan trọng, đóng vai trò quyết định trong vòng đời cũng như cơ chế lây lan của khuẩn amip. Ở  thể này, amip xuất hiện dưới hình ô van hoặc tròn đường kính từ 10-14 micromet, chúng được bọc bởi 2 lớp vỏ. Lớp này sẽ bị tiêu diệt do tiếp xúc ở môi trường bên ngoài hoặc nhờ dịch vị dạ dày. Kén non có 1 nhân nhưng khi kén già có 4 nhân bên trong sau này phát triển thành 4 amip mới.

Nguyên nhân viêm đại tràng do Amip là gây ra

Viêm đại tràng do amip gây ra do khuẩn amip xâm nhập vào cơ thể. Thông qua đường ăn uống, khi người bệnh không may sử dụng thực phẩm chẳng hạn như các loại rau sống được trồng ở môi trường không hợp vệ sinh hoặc sử dụng phân bắc (phân người) để bón cây.

Sau khi những kén khuẩn amip xâm nhập vào cơ thể chúng sẽ đi vào ruột non, đây là môi trường thuận lợi và có nhiều chất dinh dưỡng để chúng sinh sôi và phát triển. Tại đây, lớp vỏ kén của amip bị phá hủy lớp vỏ bên ngoài và trở thành 4 amip hoạt động nhỏ. Các amip này di chuyển vào ruột. Chúng bám vào các thành niêm mạc bị tổn thương sau đó sinh sản, phát triển và tạo ra các men protein tiếp tục làm hoại tử niêm mạc ruột và gây ra tình trạng loét.

Khi các ổ viêm lan rộng và liên kết với nhau tạo thành những tổn thương lớn hơn ở trên đại tràng, dần dần ăn sâu vào lớp cơ kết hợp với các loại vi khuẩn gây ra tình trạng áp xe hoặc thủng đại tràng…

viêm đại tràng do amip

Dấu hiệu viêm đại tràng do Amip

Viêm đại tràng do amip thường được biết đến với 2 dạng chính: Viêm đại tràng do amip cấp tính và viêm đại tràng do amip mãn tính. Ở cả 2 trường hợp này, ban đầu người bệnh đều có những dấu hiệu tương tự như nhau. Sau quá trình khuẩn amip xâm nhập vào cơ thể, phá vỏ kén và bắt đầu hoạt động, người bệnh bắt đầu có cảm giác đau bụng dưới, tiêu chảy và đau vùng hố chậu phải.

Sau đó, người bệnh sẽ có các triệu chứng như sau:

  • Tiêu chảy: Người bị viêm đại tràng do amip thường đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ ngày, trường hợp giai đoạn nặng người bệnh sẽ đi ngoài từ 10-15 lần trong ngày. Phân nát, nhiều nước, có lẫn dịch nhầy hoặc máu.
  • Luôn có cảm giác khó chịu, đại tiện xong vẫn muốn đi tiếp. Đi ngoài nhưng lại không đi được
  • Buồn nôn và nôn
  • Mệt mỏi
  • Sút cân

Cái triệu chứng của đợt cấp tính có thể kéo dài từ vài ba ngày đến cả vài tuần tùy theo việc phát hiện và điều trị.

Giai đoạn mãn tính bệnh có thể tái phát nhiều lần trong năm kèm theo các biểu hiện đau bụng, đi ngoài phân sệt và bóng.

Chẩn đoán viêm đại tràng do Amip

Để chẩn đoán người bệnh mắc viêm đại tràng do amip hay không bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm phân tích mẫu phân để tìm xem có sự xuất hiện của khuẩn amip tại tràng. Bác sĩ sẽ soi mẫu phân của người bệnh trên kính hiển vi để phát hiện hại khuẩn.

Bên cạnh đó, các mẫu xét nghiệm cũng có thể lấy từ các ổ áp xe, vật phẩm sinh thiết cũng có thể được kiểm tra.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được nội soi trực tràng để kiểm tra các ổ viêm loét trong niêm mạc. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ không cho kết quả chính xác nếu người bệnh bị viêm đại tràng mãn tính.

Điều trị viêm đại tràng do Amip

Viêm đại tràng do amip sẽ trở nên khó điều trị nếu không được phát hiện kip thời. Đặc biệt, khi bệnh nhân có các biểu hiện đau bụng kèm theo đi ngoài phân có lẫn máu hoặc chất nhày thì người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và theo dõi.

Điều trị viêm đại tràng do Amip bằng thuốc Tây y

Trong quá trình điều trị viêm đại tràng do amip các bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh sử dụng một số loại thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt khuẩn amip ở cả thể kén và thể hoạt động.

Ngoài ra, một số thuốc có tác dụng giảm đau và co giãn cơ trơn như Atropin, NOSPA, Papaverin, Spasmaverin cũng có thể được chỉ định nếu bệnh nhân bị đau bụng nhiều.

Khi điều trị bằng thuốc người bệnh cần lưu ý:

  • Thứ nhất: Tân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng, cách sử dụng.
  • Thứ hai: Không tự ý ngưng thuốc
  • Thứ ba: Không tự mua thuốc để sử dụng

Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể tham khảo một số bài thuốc dân gian để điều trị viêm đại tràng do amip như: Hạt và vỏ của cây sừng trâu, vỏ cây hậu phác, chiêu liêu, hoàng cầm …Tuy nhiên các bài thuốc này thường cho hiệu quả thấp và khá chậm, chỉ nên sử dụng để hỗ trợ trong quá trình điều trị bệnh bằng thuốc Tây.

Ngăn ngừa bệnh tái phát

Viêm đại tràng do Amip thường có nguy cơ tái phát cao và lây lan. Do đó, tong quá trình điều trị cũng như sau khi đã khỏi bệnh người bệnh vẫn cần chú ý 3 điều sau:

  • Giữ gìn vệ sinh trong ăn uống, không ăn đồ tái sống, tránh để nguồn bệnh lây nhuyễn vào trong thức ăn và nước uống
  • Có biện pháp xử lý phân của người bệnh, không dùng phân tươi để bón cho cây trồng
  • Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh

Nếu tuân thủ đúng phác đồ điều trị kết hợp với biện pháp dự phòng viêm đại tràng do Amip sẽ sớm bị loại bỏ, tránh gây ra những biến chứng không mong muốn.

Xem thêm: Ăn sữa chua có tốt cho đại tràng không? Tại sao?

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN MIỄN PHÍ


Subscribe
Notify of
guest
0 Bình luận
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x